Dom Afom Afomso pella graça de Ds Deus rey de Purtugall ⁊ e dos Algarues d'aaquem ⁊ e d'aalem mar em Afriqua, a qntos quantos esta carta virẽ ffazemos sabr saber q qui o conçelho ⁊ e homẽes bõos da villa de Saluaterra nos enujou dizer como lhe era neçesareo o forall da dcta dicta villa pidindo nos q que lhe mandassemos dar o trellado delle. E nos visto sseu dizer ⁊ e pidir ⁊ e querẽdo lhes fazer graça ⁊ e merçee maandamos a Afom Afomso Anes Annes d'Obydos nosso escudeiro ⁊ e guada guarda da nossa Torre do Tonbo ⁊ e liurarja q que lhe desse o dcto dicto trellado em hũua nossa cta carta asijnada p per elle ⁊ e seellada do nosso seello so segundo nossa hordenança p per alua aluara q que ffoy fcto fecto em Estremoz a treze ds dias de Feuereyro p per Antam Diaz o qll quall em conpmto conprimento de nosso mandado fez buscar as escpturas escripturas as da dcta dicta Torre onde foy achado hũu forall em ho pmro primeiro liuo liuro d'el rey Dom Dinjs q que tem hũuas de coiro ptas pretas q que diz asy:

¶ In noie nomine sante ⁊ et indiuidine Tinitatis Tinitatis Patris ⁊ et Filii ⁊ et Sps Spirictus Santi amẽ amen . Ego Sanciꝰ Sancius secũdꝰ secundus Dei gra gratia Port Portugalie rex epo episcopo Egitan Egitaniensis ⁊ et uobis pplatoribꝰ populatoribus de Saluatrra Saluaterra tam pssẽtibꝰ pressentibus quã quam futuris in pmis primis do uobis pro foro ⁊ et terçia pars militũ militum uadat ĩ in fossatũ fossatum rregis una uice ĩ in ano ⁊ et alii rremaneãt rremaneant ĩ in uilla cum totis peditibꝰ peditibus . Et cabllari caballarius q que nõ non fuerit ĩ in fossatũ fossatum cũ cum rege pectet p pro fossadaria X ss solidos . Et p pro omicidio ille qui fecerit homicidiũ homicidium pectet XXX.ᵗᵃ mr marabitinos ad rrancurosum ⁊ et rrancurosꝰ rrancurosus dat inde septimã septimam ptẽ partem palacio. Et si p pro iusticia aliquis fuerit occiisꝰ occiisus nichil pectet pro illo. Et si aliquis dirupit diruperit casam q qui passet limiinare cum armis scilicet: cum scutis, cum lanceas, aut cum spatis, aut cum cutelis, uel cum porris, uel cum petis petris pectet D sl solidos rancuroso ⁊ et VII.ᵃ palacio. Et qi qui furatꝰ furatus fuerit pectet p pro uno nouẽ nouem ⁊ et ĩtentor intentor recipiat suũ suum integrũ integrum ⁊ et alias octo ptes partes diuidat cũ cum iudice p per mediũ medium . Et qi qui mulierẽ mulierem afforciauerit illa clamando dixerit q quod ab illo est aforciata ⁊ et ille negauerit iuret cũ cum duodecĩ duodecim uicinis et exeat de ipa ipsa calupnia ⁊ et ssi nom potuerit iurare pectet ad illa CCC sl solidos ⁊ et VII.ᵃ pallacio ⁊ et testis mẽtirossꝰ mentirossus ⁊ et fiel mentirosꝰ mentirosus pectet LX sl solidos ⁊ et VII.ᵃ pallacio ⁊ et sit deitatꝰ deitatus de concillio. Et milites ul uel pedones q que nõ non fuerint in apelidũ apelidum exeptis hiis q qui suũt suunt ĩ in suicio seruicio allieno miles pectet X sl solidos ⁊ et pedes V sl solidos ad suos uicinos. Qqui habuerit aldeyã aldeyam ⁊ et unũ unum iugũ iugum boum XL oues ⁊ et unũ unum asinũ asinum ⁊ et II.ᵃ leitos emeat equm. Mulier q qui dimisit dimiserit uirum suum legitimũ legitimum pectet uiro suo CCC ss solidos ⁊ et VII.ᵃ palacio. Qi Qui dephẽderit deprehenderit uxorem suam in adulterio cognito relinqt relinquat eam ⁊ et maritꝰ maritus ⁊ et filii habeant oia omnia bona sua ⁊ et illi pectẽt pectent iudici I d denario . Et si aliquis homo uoluerit ppt propter hec ei malle facere pectet D sl solidos ad cõciliũ concilium ⁊ et eiciat eiciatur de uilla pro traditore ⁊ et VII.ᵃ pallacio. Qi Qui equitauerit equm alienũ alienum sine mandato domini sui pectet X mr marabitinos et tornet equm in saluo. Et qi qui percuserit cũ cum lancea aut cũ cum spata aut cũ cum cuitello pectet XX sl solidos ⁊ et VII.ᵃ palacio. Et si transierit ad aliam partẽ partem ⁊ et posuerit magm magistrum sup super se pectet XII mr marabitinos rãcuroso rancuroso ⁊ et VII.ᵃ palacio. Qi Qui fregerit ocm oculum aut dentem aut brachiũ brachium p pro unoqo unoquoque mẽbro menbro pectet XII mrs marabitinos rancuroso ⁊ et VII.ᵃ palacio. Q Qui mulierẽ mulierem alienã alienam de recabedo percuserit pectet ei LX.ᵃ sl solidos . Et si nom habuerit recabedũ recabedum pectet XXX.ᵗᵃ sl solidos ⁊ et VII.ᵃ pallacio ⁊ et sit inimicꝰ inimicus de suis parentibꝰ parentibus . Qi Qui marcum mutauerit in aliam hereditatem pectet X.ᵃ mrs marabitinos cõcilio concilio ⁊ et VII.ᵃ palacio. Qi Qui limitem alienã alienam fregerit pectet XX.ᵃ sl solidos cõcilio concilio ⁊ et VII.ᵃ palacio. Qi Qui conductariũ conductarium alienũ alienum matauerit ad dnm dominum eiꝰ eius pectet homicidiũ homicidium ⁊ et VII.ᵃ palacio. Similiter de ortalano ⁊ et de quartario ⁊ et de moleadinario ⁊ et solarẽgo solarengo . Qi Qui habitauerit in domibꝰ domibus aut in hereditatibꝰ hereditatibus alienis nõ non faciant fazendeiram nec suiant seruiant ni nisi dominis suis in quor quorum domo aut hereditate sederĩt sederint Moratores de Saluaterra. Qi Qui in rregno meo habuerint hereditatis aut possesiones suy homines nom seuiant seruiant neq neque faciant inde forũ forum . Et si fecerit calupniã calupniam nõ non pectet eam. Si Sibi p per forum de Saluatrra Saluaterra dnis dominis suis uicini de Saluaterra habeant suas hereditates in toto meo rregno in pace. Et si aliquis eis illas accepit acceperit p per tortũ tortum pectet mi michi D sl solidos ⁊ et duplet hereditatem domino suo tende ⁊ et molendini ⁊ et furni de Saluatrra Saluaterra sit liberi de toto foro millites de Saluatrra Saluaterra stẽt stent ĩ in iudicio p pro potestibꝰ potestatibus ⁊ et infancionibꝰ infancionibus rregni mey Clici Clerici de Saluatrra Saluaterra sint liberi ab omi omni fisco laicali ⁊ et habeat honores ⁊ et hereditates sic sicut milites et nõ non rrespondeãt rrespondeant ni nisi clicater clericaliter p per epm episcopum uel p per archidiacono ab ora pma prima usq usque ad terçiam. Homines de Saluaterra nõ non rrespondeant sine rancuroso. Eccelia Eccelesia de Saluatrra Saluaterra unaqq unaquaque de sua parrochia accipiant singulas faegies de omi omni pane. Et mortariũ mortuarium et decimã decimam de omi omni lucro de pane ⁊ et de uino ⁊ et de lino ⁊ et de piscato ⁊ et de uenacione ⁊ et de omibꝰ omnibus fructuos et pecoribꝰ pecoribus et epꝰ episcopus habeat inde totã totam terciam partem eps episcopus ⁊ et clerici terciam partẽ partem ⁊ et crelici terciam partem axpẽdant axpendant ĩ in ornamentis ⁊ et ĩ in libris eclesiar eclesiarum ⁊ et ubii retũ retum fuerit. Et unaqq unaquaque eccliam ecclesiam habeat suam parrochiam demarcatam habitatores de Saluaterra nõ non sint maiordomi nec seuicales seruicales ꝯtra contra suam uoluntatem alcaldes ⁊ et iudices mitãtr mitantur cum cõssilio conssilio epi episcopi p per bnplacitum beneplacitum concilii pedites de Saluatrra Saluaterra sint in iudicio pro militibꝰ militibus uillanis alteriꝰ alterius terrẽ terrem uicinꝰ uicinus qui uenerit uoceiriꝰ uoceirius ꝯt contra suum uicinum p pro homine alteriꝰ alterius terrẽ terrem pectet X sl solidos ⁊ et VII.ᵃ pallacio si nõ non fuerit ab alcaldibꝰ alcaldibus datꝰ datus uoceriꝰ uocerius . Homines de Saluaterra nõ non dent pausatã pausatam ꝯt contra suam uoluntatem. Morator de Saluaterra si inimicꝰ inimicus eiꝰ eius sup super eum sine treugua mate cũ cum sine calunpniã calunpniam montes ⁊ et fontes ⁊ et flumina sint cilii concilii ⁊ et uenarii ⁊ et barrarii. Domꝰ Domus de Saluatrra Saluaterra habeant unũ unum forum exeptis domibꝰ domibus rregis ⁊ et epi episcopi q que hant habeant cautũ cautum sex miliũ milium solidorũ solidorum morator de Saluaterra pꝰq postquam ibi habitauit habitauerit unũ unum anũ anum uendat suas hereditates uicino ⁊ et nom religiossis ganatum de Saluatrra Saluaterra nõ nom sit mõtatũ montatum in regno meo uicini de Saluatrra Saluaterra nom dent portagiũ portagium nec pasagiẽ pasagiem in toto rregno meo. Et qui pdiderit perdiderit equm suum sit excusatꝰ excusatus p per unũ unum anũ anum ⁊ et nullꝰ nullus pectet homicidiũ homicidium nec calupniam pro suo mancipio nec pro suo fillio ni nisi eum defemderit ⁊ et ĩ in domo sua recepit receperit pro totis querelis de palaco palacio iudex sit uoceyrꝰ uoceyrus q qui abstulerit pignꝰ pignus iudici pectet I sl solido . Qui pcuserit percuserit in eccliam ecclesiam aut in concilio aut in mercato pectet LX sl solidos rancuroso ⁊ et VII.ᵃ palacio ⁊ et saclegiũ sacrilegium p pro ecclia ecclesia epo epíscopo . Si homines de Saluatrra Saluaterra habuerit iudiciũ iudicium cum hominibꝰ hominibus alteriꝰ alterius terrẽ terrem nõ nom curat int inter eos fma firma s ser exqisa exquisa aut rectũ rectum qle quale uoluerint homines de Saluaterra. Qi Qui millites de Saluaterra desornauit desornauerit de suis caballis p per forciam pectet mi michi D sl solidos ⁊ et duplet equm dno domino suo. Homines qi qui uoluerint pasare ĩ in termino de Saluatrra Saluaterra dent mõtaticũ montaticum de grege ouium IIII.ᵒʳ carnarios de grege porcor porcorum IIII.ᵒʳ porcos de basto uacarũ uacarum I uaca istud montaticũ montatitum sit concilii ⁊ et decima epi episcopi ⁊ et ecclie ecclesie . Milites qi qui in fossato aut in guarda aut in algara aut in lite pdiderint perdiderint equos suos erigant illos sine qinta quinta ⁊ et postea dent mi michi qintam quintam directam. Homo de Saluaterra qi qui inuenerit homines alteriꝰ alterius terrẽ terrem in suis terminis incidendo aut ducendo madeirã madeiram de montibꝰ montibus accipiat qntũ quantum eis inuenerit sine calupnia iudex de omibꝰ omnibus calũpniis calumpniis ⁊ et qintis quintis qs quas sacauerit habeat VII.ᵃ ptẽ partem . Et si captꝰ captus ei fregerit unde suspecꝰ suspectus habeatr habeatur saluet se cum uno uicino ⁊ et ego debo debeo recipe recipere qintas quintas sine ofcone ofrecione si quis ad uram uestram uillam uenerit acipere cibos aut aliquam rem p per forciam ⁊ et ibi mortuus fuerit aut pcussꝰ percussus nom pectet p pro illis omicidium nec sint homicide de suis parentibꝰ parentibus . Et si aliquis fuerit cum querimonia deo ad rregem aut dominum terre pectet C mrs marabitinos medietatem rregi et medietatem concilio. De armis usq usque ad X mrs marabitinos nõ nom detis qintam quintam nec de panis nec de coriis scissis qi qui p per unũ unum anũ anum uel duos rrapuit rrapuerit ⁊ et pꝰea postea rapere dimisit dimiserit si p pro aliq aliqua re inpetitꝰ inpetitus fuerit saluet se tãq tanquam latro ⁊ et si latro est ⁊ et latro fuit subeat pena latronis. Qi Qui filiam alienam rausauerit det tam suis parentibꝰ parentibus ⁊ et pectet eis CC mrs marabitinos ⁊ et VII.ᵃ palacio ⁊ et ssit homicida cassariꝰ cassarius eregis ⁊ et epi episcopi ⁊ et boues ⁊ et ganatum habeant for forum qsi quasi uicini. Qi Qui pcuserit percuserit crelicum aut dirrupit dirruperit eccliam ecclesiam pectet D sl solidos . ⁊ Et aueniat se cum epo epíscopo et si negauerit q quod nõ nom pcussit percussit eum saluet se cum XII bois bonis hominibꝰ hominibus cum iuratis. Qi Qui fiadoriam fiauerit qle quale fiauerit tale pectet si nõ nom habuerit suum intẽptorem intenptorem ⁊ et ssi habuerit eum ostendat eum in concillio ⁊ et sit liber. Et nõ nom uendantr uendantur bona fideiussoris anteqm antequam uendantr uendantur bona debitoris si ca habuerit. Et qi qui pignorauerit uicinum de Saluaterra ni nisi fuerit fideiussor aut debitor pectet X mrs marabitinos . Qi Qui fecerit mandam cum uxore sua usq usque ad medietatem stet ⁊ et qui fregerit eam pectet C mrs marabitinos ⁊ et VII.ᵃ palacio qi qui obierit subitanea mort morte dent qintam quintam de sua hereditate ⁊ et de habe habere p pro aia anima eiꝰ eius e suum directum habeat in ecclia ecclesia ⁊ et epo episcopo qi qui habuerit filhos uel parentes qi qui calupnias faciant nom rrespondeant p pro eis si eos nõ nom manu tentauerĩt tentauerint iunior uel suus seruus qi qui uobiscum habitauerit uno anno sit liber ipe ipse ⁊ et semẽ semen eiꝰ eius qui pependerit hominẽ hominem de Saluatrra Saluaterra pectet D sl solidos medietatẽ medietatem regi ⁊ et medietatẽ medietatem rancuroso. De uenda qi qui uenerit ad uilam nostram de pane ⁊ et de uino ⁊ et de carnibꝰ carnibus ⁊ et de piscato ⁊ et de pomis quando uilla ura uestra fuerit minguata nullꝰ nullus eam conpret sine mandate de alcaldibꝰ alcaldibus ⁊ et si eam comparauerit pectet LX sl solidos alcaldibꝰ alcaldibus ⁊ et concilio ⁊ et VII.ᵃ palacio. Regatariꝰ Regatarius nõ nom conpet conparet ante horã horam de nona de portagio ⁊ et de passagie ⁊ et de decimis de mauris ⁊ et de xianis christianis due partis dentr dentur regi e et terciã terciam ospiti salua decima ecclie ecclesie omnis homo de Saluaterra qi qui cõpleuit conpleuerit directũ directum p per iuramentũ iuramentum osculetr osculetur a suo inimico ⁊ et sint amici qi qui pcuserit percuserit alcaldem pro iꝰticia iusticia quam faciat pectet L mrs marabitinos uel pdat perdat manũ manum homo qi qui fuerit mãfitꝰ manferitus p pro alcalde ⁊ et uoluerit ee esse pectet V mrs marabitinos concilio ⁊ et sit alcalde. Homines de Saluaterra nom rrespondeant ad alias calupnias nisi ad istas que escpte escripte sunt in hac carta portagium talle est de equo de mulo de mula I sl solido de troixel de burel aut de linõ linon I sl solido de carrega de fustanibꝰ fustanibus V sl solidos de panibꝰ panibus de coloribꝰ coloribus V sl solidos de carrega de piscato I sl solido de carrega de asino VI d denarios de carrega de coneliis xianor christianorum V sl solidos et de mauris I mr marabitino et de quanto uendiderint aut conprauerint mauri dent decimã decimam partem ⁊ et unũ unum corium rubeum ptori pretori ⁊ et suum directum ecclie ecclesie de equo q quod uendiderint ĩ in mecato mercato I sl solido de mauro qui se redimerit aut cum domino suo pepigerit decimã decimam de porco II d denarios de furire II d denarios de corio de uaqua ul uel de cerua II d denarios de corio de ceruo ul uel de gamo III meal mealias de carrega de oleo V sl solidos de carrega de pane uel de uino III meal mealias de boue uel de asino VI d denarios de carrega de peon peone I d denarium de marabitino canbiare II d denarios de carrega de peixotis ul uel de coriis q que duxerint ad aliud regnum V sl solidos de oleo V sl solidos de sardinis V sl solidos de salle I sl solido de carrega de peixotis uel de congris q que rremãserint rremanserint ĩ in uilla de Saluatrra Saluaterra II sl solidos md medium de carrega de cera xianis christianis V sl solidos istas portagines dent mauri ⁊ et xiani christiani qi qui nõ nom habitauerint ĩ in Saluatrra Saluaterra nec ĩ in suis terminis homines de Saluaterra nõ nom sint dati in prestimonio et si quis habuerit iudicium cum hominibꝰ hominibus alteriꝰ alterius terre nõ nom dent neq neque accipiant directum ni nisi in termino de Saluaterra et cum totis causis q que escpte escprite suũt suunt in hac carta nõ nom sse erigãt erigant ni nisi ad for forum de Saluaterra uel ad regem ⁊ et de toto portagio rex habeat duas ptes partes ⁊ et ospes tertiam ⁊ et iudex q que concilium ul uel sesmꝰ sesmus ul uel alcaldes manferirẽt manferirent si uoluerint ee esse pct⁊ pectet V mrs marabitinos concilio. ¶ Concedo uobis ut detis mi michi p pro colecta de unaquaque domo una uice ĩ in ano VI d denarios et concedo uobis ut habeatis uestros locus cautatus ⁊ et si aliquis pignorauerit perignorauerit uos ĩ in uestis locis pectet LX sl solidos rancurosꝰ rancurosus ⁊ et septimã septimam palacio ptor pretor uel dominꝰ dominus nõ nom sit ĩ in uozaria si aliquis habuerit pactum cum pretore uel cũ cum rico homine uel cum cõcilio concilio si se uoluerit alcare ad meã meam curiam alcet e mãdo mando q quod nõ nom habeatis alium dnm dominum n nisi me uel filium meum ⁊ et nõ nom aliũ alium ni nisi uolueritis uicinꝰ uicinus de Saluaterra nõ nom capiatr capiatur nec desonretr desonretur p pro calũpnia calumpnia q quae faciat si haberit habuerit p per q quod sanet eam ul uel dederit suficientẽ suficientem fideiussorẽ fideiussorem termini aut autem q quod ub uobis do ⁊ et concedo in ppetuũ perpetuum suũt suunt isti comodo incipit in serra de Palares et uadit ad fluuium de elgia ⁊ et qomodo quomodo intrat elgia ĩ in Tagũ Tagum de inde qomo quomodo p per uenã uenam Tagi usq usque ad uadum de Godiana ⁊ et de inde qomo quomodo uenit de Tago p per ualem de Godiana usq usque ad Cabeças Mesadas de Cima de execana de inde qomo quomodo uadit p per Valem Longum ⁊ et de inde qomo quomodo uadit ad castelum Bucatum ⁊ et de inde qomo quomodo uenit p per diuisiones ad tauulam de toula de inde qomo quomodo uenit ad Cabeçam de Morachi ⁊ et de inde qomo quomodo uadit ad Morachel ⁊ et de inde qomo quomodo uadit ad Serrã Serram de Pallares. Facta carta apd apud Guardam II.ᵃ die Maii, e era M.ᵃ CC.ᵃ LXVII.

Ego Sanciꝰ Sancius Secundꝰ Secundus Dei gra gratia Port Portugaliae rex qi qui hanc cartam iusi fieri eam coram sub scptis scriptis ppriis propriis manibꝰ manibus roboraui ⁊ et meo sigilo feci comuniri.

Qi Qui psẽtes presentes fuerunt: Ego Dõnꝰ Domnus P. Iohais Iohannis maiordomꝰ maiordomus curie ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Mtinꝰ Martinus Iohis Iohannis signifer curie ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Fenãdꝰ Fernadus Fernãdi Fernandi tenẽs tenens Bragãcia Bragancia ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Rodicꝰ Rodericus Sancii tenẽs tenens a Dorio usq usque ad Limã Limam ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Apl April Peti Petri tenẽs tenens Lamecũ Lamecum ⁊ et Viseũ Viseum ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Egidii Valasqi Valasqui tenẽs tenens Sausã Sausam ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Ponciꝰ Poncius Alfonsi tenẽs tenens Bayã Bayam ⁊ et Beyrã Beyram ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Sueriꝰ Suerius Pelagii tenẽs tenens Ripã Ripam Miini ꝯff conffirmat . Ego Dõnꝰ Domnus Fernãdꝰ Fernandus Iohis Iohannis tenẽs tenens Terrã Terram de Sta Sancta M. Maria ꝯff conffirmat . Petrꝰ Petrus Fnãdi Fernandi Port. ts testis . Stephanꝰ Stephanus Suerii filiꝰ filius doni domini Suerii Didadi ts testis . Petrꝰ Petrus Suerii eiꝰ eius ffr ffrater ts testis . Petrꝰ Petrus Martini supiudex superiudex Regi ts testis . Petrꝰ Petrus Pelagii capellanꝰ capellanus dni domini Regis ts testis . Ego P. eps episcopus Colinbrien Colinbriensis ꝯf confirmat . Ego Sueriꝰ Suerius Elboren Elborensis eps episcopus ꝯf confirmat . Ego Mtinꝰ Martinus Port Portuensis eps episcopus ꝯf confirmat . Ego Plagiꝰ Plagius Lamacẽsis Lamacensis eps episcopus ꝯf confirmat . Ego Egidiꝰ Egidius Visen Visensis eps episcopus ꝯf confirmat . Palagiꝰ Palagius Aluari archidiaconꝰ archidiaconus Vlixbonẽsis Vlixbonensis ꝯf confirmat . Iohanes Dnici Dominici canonicꝰ canonicus Bracaren Bracarensis ꝯf confirmat . Martinꝰ Martinus Pet Petri Tortꝰ Tortus qi qui pmꝰ primus ĩcepit incepit pplare populare eã eam ꝯf confirmat .

[sinal rodado com a seguinte inscrição no interior: Secundꝰ Secundus Di Dei gratia Port Portugaliae Rex; e em volta: Magist Magister Vincẽtiꝰ Vincentius cancelariꝰ cancelarius curie.]

O quall foral asy achado Vaasquo Afom Afomso ⁊ e Pero Vaaz pcuradores procuradores da dcta dicta villa pidirom q que lhe dessem delle o trellado o qll quall lhe foy dado em compmento comprimento de sseu alua aluara . Dante em a cidade de Lixboa, deradeiro d dia de Março. El Rey o mandou p per o dcto dicto Afom Afomso Anes Annes d'Obydos a q que pa pera esto tem dado sseu espiçiall carrego, Ruy Lopez de Veirꝰ Veiros escpuã escripuã da dcta dicta Torre a fez. Ano do Sor Senhor de mjll IIII.ᶜ LXXV anos.

Ao Alvaro D'Obydꝰ D'Obydos Fernã D'Aluez D'Aluarez El Rey Pg Pagou XXXVI rrs rreais